مزیت مطالعه متون چاپی نسبت به متون دیجیتال در یک پژوهش جدید
بر اساس شواهد جدید، یادگیری دانشآموزان از طریق متون چاپی بهینهتر از یادگیری از طریق صفحات نمایش است. دانشآموزان امروزی اولین نسلی هستند که با فناوریهایی مثل تلفنهای هوشمند، تبلتها و کتابخوانهای الکترونیکی رشد کردند. معلمها، والدین و سیاستگذارها با تأکید بر تأثیر فزایندهی فناوری، به آن واکنش نشان میدهند.
- سبکهای مختلف یادگیری، نقشی در فرآیند یادگیری ندارند
امروزه شاهد سرمایهگذاریهای بیشتری بر فناوریهای کلاس درس هستیم، در بعضی کلاسهای درس وسایلی مثل iPad در اختیار دانشآموزان قرار میگیرد و به این صورت میتوانند به کتابهای الکترونیکی دسترسی پیدا کنند.در سال ۲۰۰۹، کالیفرنیا قانونی برای عرضهی الکترونیکی تمام کتابهای کالج تا سال ۲۰۲۰ تصویب کرد؛ در سال ۲۰۱۱، قانونی تصویب شد که بر اساس آن مدارس دولتی فلوریدا ملزم به تبدیل کتابهای درسی به نسخههای دیجیتالی شدند. با توجه به این روند، معلمها، دانشآموزان، والدین و سیاستگذارها، اولویت و آشنایی دانشآموزان را برای رسیدن به خروجیهای یادگیری بهتر در نظر میگیرند؛ اما بر اساس پژوهشهای انجامشده این نتیجه لزوما صحیح نیست.
بر همین اساس پژوهشها درزمینهی یادگیری و درک مطلب متمرکز بر تفاوتهای بین مطالعهی واسطههای چاپی و دیجیتالی هستند. بااینکه دسترسی و قابلیت حمل انواع جدید فناوریهای درسی، مثل کتابهای درسی دیجیتالی آسانتر است، اما تنها به این دلیل که دانشآموزان مطالعهی دیجیتالی را ترجیح میدهند، نمیتوان نتیجه گرفت این نوع مطالعه برایشان بهتر است.
سرعت، به ازای قیمت
پژوهشهای ناسازگاریهای زیادی دارند. دانشآموزان مطالعهی روی صفحهی نمایش را ترجیح میدهند؛ اما عملکرد واقعی آنها رو به کاهش بود. برای مثال، طبق یک بررسی از سال ۱۹۹۲، دانشآموزان اطلاعات را به شکل چاپی بهتر از صفحات دیجیتالی با طول بیش از یک صفحه درک میکنند. این نتیجه به اثر مخرب مرور طوماری یا اسکرول بر درک مطلب هم وابسته است. در بررسی متون دیجیتالی و چاپی تعداد کمی از پژوهشگرها به تست سطوح مختلف درک یا زمان مطالعهی مستند پرداختهاند.
بهاینترتیب سه پژوهش به بررسی توانایی درک مطلب دانشآموزان کالج از طریق واسطهی دیجیتالی و کاغذی پرداختند. دانشآموزان در ابتدا اولویتهای رسانهای خود را رتبهبندی کردند. پس از مطالعهی دو متن، یکی بهصورت آنلاین یکی بهصورت چاپی، سه وظیفه را کامل کردند: توصیف ایدهی اصلی متنها، فهرستبندی نکات کلیدی موجود در مطالب و ارائهی محتویات مرتبط با متون.
وقتی کار به پایان رسید، از آنها خواسته شد عملکرد درک مطلب خود را بررسی کنند. متنهای بررسی طول متفاوتی داشتند و دادههای مختلفی جمعآوری شد (برای مثال زمان مطالعه). بااینحال، بعضی یافتههای کلیدی بر تفاوتهای بین محتوای دیجیتال و چاپی تأکید داشتند:
- دانشآموزان مطالعهی دیجیتالی را ترجیح میدادند.
- سرعت مطالعهی آنلاین از مطالعهی چاپی به شکل قابلتوجهی بیشتر بود.
- دانشآموزان عملکرد خود در مطالعهی آنلاین را بهتر از مطالعهی چاپی ارزیابی کردند.
- در مقابل، درک کلی آنها در مطالعهی چاپی بهتر از مطالعهی دیجیتال ارزیابی شد.
- برای سؤالهای کلی نوع واسطه تفاوتی ندارد (مثل درک ایدهی اصلی متن).
- اما وقتی بحث سؤالهای مشخص مطرح میشود، درک مطلب دانشآموزان در مطالعهی متن چاپی بیشتر بود.
بررسی متون چاپی
بر اساس این یافتهها میتوان درسهایی را در مورد جایگاه متون چاپی در دنیای روبه رشد دیجیتال به سیاستگذارها، معلمها، والدین و دانشآموزان انتقال داد.
۱. بررسی هدف
افراد به دلایل مختلفی مطالعه میکنند. گاهی بهدنبال پاسخی برای یک سؤال بسیار مشخص هستند. گاهی اوقات، صرفا میخواهند تیترهای خبری روز دنیا را مطالعه کنند.
از آنجاکه هدف انتخاب یک مقاله یا متن به فرمت دیجیتال یا چاپی است، در ابتدا باید دلیل و هدف مطالعه را پیدا کرد. در رابطه با بهترین واسطهی مطالعه برای یک هدف مشخص اختلافنظر وجود دارد. بهبیاندیگر، هیچ واسطهی فراگیری برای مطالعه وجود ندارد.
۲. تحلیل وظیفه
بر اساس یکی از سازگارترین نتایج این پژوهش، برای بعضی کارها نوع واسطه اهمیتی ندارد. اگر از تمام دانشآموزان خواسته شود ایدهی بزرگی را درک کرده یا به خاطر بسپارند یا نکتهی مهمی را از مطالب خود استخراج کنند، هیچ تفاوتی بین انتخاب واسطه و اولویت دادن یکی بر دیگری وجود ندارد.
اما وقتی مطالعهی تکالیف به مشارکت یا درک بیشتری نیاز داشته باشد، بهتر است دانشآموزان از روی متون چاپشده مطالعه کنند. معلمها باید به دانشآموزان آموزش بدهند که توانایی آنها برای درک تکلیف میتواند تحت تأثیر واسطهی انتخابی آنها باشد. درنتیجه دانشآموزان میتوانند تناقض موجود در قضاوت نسبت به عملکرد خود را با آنچه واقعا در عمل انجام میدهند، کاهش دهند.
۳. سرعت را کاهش دهید
در آزمایش سوم، پروفایلهای معناداری از دانشآموزان کالج بر اساس روش مطالعه و درک مطلب آنها از متون چاپی و دیجیتال ساخته شد.
یک گروه از دانشآموزان از میان این پروفایلها انتخاب شدند که درک مطلب آنها پس از تغییر واسطهی مطالعه از چاپی به دیجیتال بهبود پیدا کرد. بر اساس نتایج، سرعت مطالعهی این گروه از روی متن دیجیتالی نسبت به متن چاپی کندتر بود. بهبیاندیگر، بهخوبی نمیتوانستند با متن دیجیتالی ارتباط برقرار کنند. بر اساس این گروه، دیگر دانشآموزان تشویق شدند که با تمایل خود نسبت به متون دیجیتال مبارزه کنند.
۴. معیاری که قابل اندازهگیری نیست
دلایل اقتصادی و محیطی متعددی برای عدم استفاده از کاغذ وجود دارد؛ اما یک نکتهی مهم در واسطههای چاپی در نظر گرفته نشده است. در دورهی تحصیل، افراد مرتب به کتابها و مقالههای مختلف مراجعه میکنند. صفحههای کهنه و قدیمی این گنجها با تفکر و اندیشه حک شدهاند.
بهسختی میتوان سطح جذابیت متون دیجیتالی و متون چاپی را یکسان دانست. صرفنظر از درک دانشآموزان از فناوری، همیشه باید جایگاهی برای کتابهای چاپی در دورهی تحصیل آنها وجود داشته باشد. البته، حرکت به سمت مطالعهی آنلاین بی هیچ کم و کاستی ادامه مییابد و هدف، کمارزش تلقی کردن مزیتهای متون آنلاین نیست؛ چراکه گستردگی و سرعت دسترسی به آنها بیشتر است. بلکه هدف اصلی یادآوری این نکته به اهالی دنیای دیجیتال است: نادیدهگرفتن ارزش متون چاپی برای یادگیری و توسعهی آکادمیک پیامدها و هزینههای قابلتوجهی را به دنبال خواهد داشت.